Informacja dla operatorów statków powietrznych dotycząca ustanowienia
brytyjskiego systemu handlu uprawnieniami do emisji (UK ETS)
I. Wstęp
Informujemy, że w związku z wyjściem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej, od dnia 1 stycznia 2021 r. ustanowiony został brytyjski system handlu uprawnieniami do emisji (UK ETS). System ten opiera się na zasadach analogicznych do unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji, tj. na obowiązkach w zakresie monitorowania, raportowania oraz rozliczania wielkości emisji objętych jego zakresem.
Należy jednak podkreślić, że unijny system handlu uprawnieniami do emisji i brytyjski system handlu nie są ze sobą powiązane. Dla operatorów statków powietrznych, którzy spełniają przesłanki objęcia zarówno systemem EU ETS, jak i UK ETS, oznacza to brak możliwości realizacji obowiązków wynikających z obu systemów przed jednym organem (brak rozwiązania „one-stop-shop”). Wszystkie obowiązki muszą być zatem wypełniane odrębnie w ramach systemu unijnego i brytyjskiego.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące funkcjonowania brytyjskiego systemu handlu uprawnieniami do emisji w zakresie lotnictwa, w tym obowiązków jakie związane są z ewentualnym udziałem w UK ETS.
II. Zakres UK ETS
UK ETS swoim zakresem obejmuje loty, które rozpoczynają się z lotniska znajdującego się w Zjednoczonym Królestwie i kończą na lotnisku znajdującym się w jednym z poniższych:
a) Zjednoczone Królestwo
b) państwo EOG (z wyłączeniem regionów najbardziej oddalonych)
c) Gibraltar (ale także w drugą stronę: Gibraltar – Zjednoczone Królestwo)
d) na konstrukcji morskiej na szelfie kontynentalnym Zjednoczonego Królestwa lub państwa EOG.
Biorąc pod uwagę powyższy zakres systemu UK ETS, należy dodać, że Komisja Europejska pracuje nad aktem delegowanym, który formalnie od dnia 1 stycznia 2021 r. wyłączy z zakresu EU ETS loty ze Zjednoczonego Królestwa do EOG. Z kolei loty z EOG do Zjednoczonego Królestwa pozostają w unijnym systemie handlu uprawnieniami do emisji.
III. Definicja operatora statków powietrznych w rozumieniu UK ETS
Operatorem statków powietrznych w rozumieniu UK ETS w roku programowym (rok 2021 i następne), w odniesieniu do tego roku jest podmiot, który prowadzi działalność lotniczą objętą UK ETS w zakresie wskazanym w pkt II powyżej oraz nie jest zwolniony na podstawie następujących progów:
1. operator wykonujący zarobkowe przewozy lotnicze nie jest operatorem statków powietrznych w odniesieniu do roku, w którym wykonuje:
- mniej niż 243 pełnozakresowe loty w jednym okresie przez 3 kolejne 4-miesięczne okresy,
lub
- loty pełnozakresowe o całkowitej rocznej emisji mniejszej niż 10 000 ton dwutlenku węgla.
2. operator niezarobkowego przewozu lotniczego nie jest operatorem statków powietrznych w odniesieniu do roku, w którym wykonuje loty pełnozakresowe o całkowitej rocznej emisji mniejszej niż 1 000 ton dwutlenku węgla.
Przy czym loty pełnozakresowe należy rozumieć jako loty rozpoczynające się lub kończące na lotnisku w Zjednoczonym Królestwie, Gibraltarze lub państwie EOG.
Jak wynika z powyższego, definicja operatora statków powietrznych w rozumieniu UK ETS odnosi się do wszystkich podmiotów spełniających jej kryteria, niezależnie od kraju ich siedziby lub miejsca zamieszkania. Co istotne, ustalenie przez dany podmiot faktu spełniania przesłanek ww. definicji operatora statków powietrznych w rozumieniu UK ETS jest wyznacznikiem włączenia go do brytyjskiego systemu handlu uprawnieniami do emisji, a co za tym idzie, objęcia obowiązkami wynikającymi z uczestnictwa w systemie.
IV. Organ właściwy (regulator) w ramach UK ETS
Właściwy organ administrujący systemem UK ETS (przepisy brytyjskie posługują się pojęciem „regulator”) uzależniony jest od kraju rejestracji operatora statków powietrznych. W odniesieniu do operatorów, którzy nie mają zarejestrowanej siedziby lub miejsca zamieszkania w Zjednoczonym Królestwie, jest nim brytyjska Agencja Środowiska (The Environment Agency). Oznacza to, iż operatorzy statków powietrznych spoza Zjednoczonego Królestwa powinni realizować obowiązki związane z uczestnictwem w UK ETS przed tym organem.
V. Podstawowe obowiązki związane z uczestnictwem w UK ETS
1. Założenie konta w programie automatyzacji przepływu pracy systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETSWAP)
Podmioty niemające zarejestrowanej siedziby lub miejsca zamieszkania w Zjednoczonym Królestwie, które spełniają lub spodziewają się spełnić w roku 2021 warunki uznania za operatora statków powietrznych w rozumieniu UK ETS, powinny zwrócić się do brytyjskiej Agencji Środowiska w celu założenia konta w programie automatyzacji przepływu pracy systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETSWAP). Posiadanie konta umożliwiać ma realizację obowiązków wynikających z uczestnictwa w systemie, takich jak wnioskowanie o plan monitorowania wielkości emisji oraz składanie rocznych raportów na temat wielkości emisji.
2. Uzyskanie planu monitorowania wielkości emisji w ramach UK ETS
Istotnym obowiązkiem związanym z uczestnictwem w UK ETS jest uzyskanie zatwierdzonego planu monitorowania wielkości emisji objętych brytyjskim systemem. Wniosek o plan monitorowania wielkości emisji należy złożyć do Agencji Środowiska poprzez konto ETSWAP w ciągu 6 tygodni (42 dni) od uzyskania statusu operatora statków powietrznych w myśl UK ETS. Wniosek taki może być złożony wcześniej, jeśli podmiot spodziewa się spełnić w danym roku przesłanki uznania za operatora w rozumieniu UK ETS.
3. Otwarcie rachunku posiadania operatora statków powietrznych w rejestrze UK ETS
W celu realizacji obowiązku umarzania uprawnień w ramach UK ETS, konieczne jest utworzenie rachunku posiadania operatora statków powietrznych (AOHA) w brytyjskim rejestrze UK ETS. Po zatwierdzeniu przez właściwy organ planu monitorowania wielkości emisji, administrator rejestru powinien skontaktować się z operatorem w celu uzyskania odpowiednich informacji i założenia rachunku.
4. Wystąpienie o przydział bezpłatnych uprawnień
W ramach UK ETS część bezpłatnych uprawnień zostanie przydzielona kwalifikującym się operatorom statków powietrznych na podstawie ich dotychczasowej działalności lotniczej. Wniosek o przydział bezpłatnych uprawnień należy złożyć do brytyjskiej Agencji Środowiska do dnia 31 marca 2021 r. Operatorzy zobowiązani są przekazać dane dotyczące tonokilometrów (tkm) za 2010 lub 2014 r., przy czym mogą to być te same dane, które zostały przekazane do organu państwa członkowskiego UE dla celów dokonania przydziału w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji.
5. Monitorowanie, weryfikacja, raportowanie i rozliczanie wielkości emisji
Operator uczestniczący w brytyjskim systemie handlu uprawnieniami do emisji, zobowiązany jest do wypełniania obowiązków takich jak monitorowanie, weryfikacja, raportowanie i rozliczanie wielkości emisji. Do monitorowania emisji objętych UK ETS, które powinno odbywać się zgodnie z zatwierdzonym planem monitorowania wielkości emisji, zastosowanie znajdować mają odpowiednio zmodyfikowane przepisy rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2018/2066. Weryfikacja emisji ma z kolei opierać się zasadach określonych w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2018/2067, jednak operator będzie mógł skorzystać z uproszczonej procedury raportowania, w przypadku spełnienia określonych warunków co do progów emisji w danym roku. Obowiązek raportowania wielkości emisji oraz umarzania uprawnień w ramach brytyjskiego ETS powinien być realizowany odpowiednio do dnia 31 marca i 30 kwietnia roku następującego po roku, którego dotyczy.
Uwaga: W przypadku niewywiązania się przez operatora statków powietrznych z obowiązków związanych z uczestnictwem w systemie UK ETS brytyjskie przepisy prawa przewidują nałożenie odpowiednich kar finansowych.
VI. Odesłanie do brytyjskich źródeł informacji na temat systemu UK ETS
Pragniemy zaznaczyć, że niniejsza informacja została przygotowana na podstawie publicznie udostępnionych przez władze brytyjskie materiałów dotyczących UK ETS i nie stanowi wiążącej interpretacji przepisów prawa brytyjskiego. Wszelkie wątpliwości w zakresie realizacji obowiązków wynikających z systemu UK ETS powinny być rozstrzygane przez organy Zjednoczonego Królestwa.
W celu uzyskania wiążących informacji na temat brytyjskiego systemu handlu uprawnieniami do emisji, w tym obowiązków wynikających z uczestnictwa w systemie należy skontaktować się z właściwym organem Zjednoczonego Królestwa (The Environment Agency, adres e-mail: etaviationhelp@environment-agency.gov.uk) lub odwiedzić następujące strony internetowe:
1. Rządowy portal Zjednoczonego Królestwa:
https://www.gov.uk/guidance/complying-with-the-uk-ets-as-an-aircraft-operator
https://www.gov.uk/guidance/uk-ets-apply-for-an-emissions-monitoring-plan-emp
https://www.gov.uk/guidance/uk-ets-apply-for-free-allocation
2. Przepisy prawa brytyjskiego: