Zgodnie z Dyrektywą 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiającą system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz zmieniającą dyrektywę Rady 96/61/WE państwa członkowskie były zobowiązane do sporządzenia krajowego planu rozdziału uprawnień do emisji dwutlenku węgla. Przepis art. 9 ust. 1 dyrektywy oraz art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. Nr 281, poz. 2784) wskazuje, iż Krajowy Administrator Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji został wyznaczony do opracowania projektu krajowego planu rozdziału uprawnień. Powyższy obowiązek został spełniony z zgodnie z terminem określonym w art. 9 Dyrektywy, tj. do 30 czerwca 2006r.

Polska przekazała krajowy plan rozdziału uprawnień na lata 2008-2012 do Komisji Europejskiej zgodnie z wyznaczonym terminem.

Powyższy plan określał roczną liczbę uprawnień do emisji dla Polski na poziomie 284 648 332 ton dwutlenku węgla. W dniu 26 marca 2007 r. Komisja Europejska wydała ostateczną decyzję dotyczącą krajowego planu rozdziału uprawnień do emisji gazów cieplarnianych zgłoszonego przez Polskę zgodnie z dyrektywą 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady zmniejszając całkowity limit uprawnień do emisji dla Polski na lata 2008 - 2012 z 284 648 332 do wartości 208 515 395 ton dwutlenku węgla rocznie. Strona Polska  nie zgodziła się z zaproponowaną przez Komisję Europejską propozycją limitu uprawnień i w związku z powyższym zaskarżyła decyzję Komisji Europejskiej do Sądu Pierwszej Instancji. Dodatkowo złożono wniosek o rozpatrzenie powyższej skargi w trybie przyspieszonym. W dniu 7 września 2007 r. Polska złożyła dodatkowy wniosek o zawieszenie wykonalności decyzji Komisji Europejskiej z dn. 26 marca 2007 r. Został on rozpatrzony negatywnie w listopadzie 2007 r., w związku z czym Polska była zobowiązana do przygotowania rozporządzenia w sprawie KPRU na lata 2008-2012.

 

W dniu 01.07.2008 r. Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie w sprawie przyjęcia Krajowego Planu Rozdziału Uprawnień do emisji dwutlenku węgla na lata 2008 - 2012 dla wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji (Dz.U. Nr 202, poz. 1248).

Rozporządzenie to obejmowało 838 instalacji z 16 sektorów, dla których przewidziano do rozdziału 200 965 240 uprawnień rocznie. Pula uprawnień przeznaczona na krajową rezerwę wynosiła 7 400 054 rocznie. Przewidziano także 150 101 uprawnień rocznie rezerwy na realizację projektów JI.

Tabela 1. Całkowita liczba uprawnień do emisji dwutlenku węgla na okres rozliczeniowy 2008 – 2012 dla poszczególnych rodzajów instalacji objętych systemem

Kod	Rodzaj instalacji	Przydział uprawnień na lata 2008-2012
E1	Instalacje do spalania paliw z wyjątkiem instalacji spalania odpadów niebezpiecznych lub komunalnych	857 549 870
E2	Rafinerie ropy naftowej	15 375 805
E3	Piece koksownicze	14 545 000
F1	Instalacje  prażenia lub spiekania rud metali, w tym rudy siarczkowej	7 045 045
F2	Instalacje do pierwotnego lub wtórnego wytopu surówki żelaza lub stali surowej, w tym do ciągłego odlewania stali	26 029 115
M1.1	Instalacje do produkcji klinkieru cementowego w piecach obrotowych	54 509 555
M1.2	Instalacje do produkcji wapna	11 023 180
M2	Instalacje do produkcji szkła, w tym włókna szklanego	7 568 310
M3	Instalacje do produkcji wyrobów ceramicznych za pomocą wypalania	3 719 880
O1	Instalacje do produkcji masy włóknistej z drewna lub innych materiałów włóknistych	0
O2	Instalacje do produkcji papieru lub tektury	7 460 440

 

Tabela nr 2.  Sektorowe pule uprawnień rozdzielone pomiędzy instalacje

Sektor	przydział średnioroczny	w tym przydział dla instalacji dodatkowych
1. Elektrownie zawodowe	110 791 200	2 760 000
2. Elektrociepłownie zawodowe	25 391 008	0
SUMA	136 182 208	2 760 000
3. Ciepłownie zawodowe	9 586 386	0
4. Przemysł rafineryjny	8 058 808	1 080 056
5. Przemysł koksowniczy	2 909 000	0
6. Hutnictwo żelaza i stali	11 007 651	1 850 254
7. Przemysł wapienniczy	1 809 981	0
8. Przemysł cementowy	10 849 456	0
9. Przemysł szklarski	1 854 935	362 752
10. Przemysł ceramiczny	713 064	0
11. Przemysł papierniczy	1 492 088	0
12. Przemysł cukrowniczy	1 349 992	126 623
13. Przemysł chemiczny	4 913 857	0
14. Przemysł produkcji materiałów drewnopochodnych	1 071 555	449 122
15. Elektrociepłownie przemysłowe	6 004 445	0
16. Przemysł pozostały	3 161 814	1 006 093
SUMA	64 783 032	4 874 900
Razem limit rozdzielony imiennie na instalacje uczestniczące w systemie handlu uprawnieniami	200 965 240	7 634 900
Rezerwa na instalacje nowe w systemie	7 400 054
Pula uprawnień przeznaczonych na realizację projektów JI	150 101
OGÓLNY PRZYDZIAŁ	208 515 395

 

W dniu 27 marca 2009 r. została wydana Decyzja Komisji Europejskiej dotycząca polecenia do Centralnego Administratora wczytania KPRU 2008-2012 dla Polski. W decyzji tej uwzględniono następujące wartości:

• limit rozdzielony imiennie na instalacje: 200 965 240,
• rezerwa na instalacje nowe: 4 731 328,
• uprawnienia na projekty JI: 150 101.

co daje łącznie 205 846 669 uprawnień średniorocznie. W decyzji tej znalazł się zapis, iż dla instalacji zidentyfikowanych na późniejszym etapie oraz na nowe projekty JI określona jest rezerwa w wysokości 13 343 630.

W dniu 23 września 2009 r. Sąd Pierwszej Instancji wydał wyrok stwierdzający nieważność decyzji KE z dnia 26 marca 2007 r. na skutek naruszenia przez nią przepisów art. 9 ust. 1 i 3 oraz art. 11 ust. 2 i 3 dyrektywy 2003/87/WE przez przekroczenie kompetencji przy weryfikacji KPRU oraz naruszenia art. 253 Traktatu Wspólnot Europejskich poprzez nienależyte uzasadnienie decyzji. Jednak nie oznaczało to, iż polski KPRU na lata 2008-2012 został automatycznie przyjęty.

W dniu 4 grudnia 2009 r. Komisja Europejska złożyła odwołanie od wyroku Sądu Pierwszej Instancji z dnia 23 września 2009 r. do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Złożenie odwołania przez KE nie spowodowało, zgodnie z art. 242 Traktatu Wspólnot Europejskich, wstrzymania wykonania wyroku. W dniu 11 grudnia 2009 r. Komisja Europejska wydała ponowną decyzję w sprawie KPRU na lata 2008-2012 złożonego przez Polskę w dniu 30.06.2006 r., odrzucając go w całości. Oznaczało to, że Polska mu przedstawić nowy KPRU na lata 2008-2012. W związku z tym w dniu 8 kwietnia 2010 r. nowy KPRU na lata 2008-2012 został notyfikowany Komisji. Komisja w decyzji z dnia 19 kwietnia 2010 r. przyjmuje przedstawiony przez Polskę nowy KPRU na lata 2008-2012.

W KPRU zaakceptowanym przez Komisję Europejską całkowita pula uprawnień wyniosła 208 515 395 średniorocznie i uwzględniała:

•  uprawnienia przeznaczone dla instalacji uczestniczących w systemie:
  • w 2008 roku: 200 972 398,
  • w 2009 roku: 201 957 864,
  • w 2010 roku: 202 244 429,
  • w 2011 roku 202 244 429,
  • w 2012 roku 202 244 429,
• uprawnienia na zatwierdzone projekty JI w liczbie 750 505 w całym okresie 2008-2012,
• uprawnienia mające stanowić krajową rezerwę w liczbie 32 162 921 w całym okresie 2008-2012.

 

Uprawnienia znajdujące się w krajowej rezerwie przeznaczone są dla:

• instalacji nowych,
• instalacji, w których dokonano zmiany,
• dodatkowo wydzielono pulę przeznaczoną na realizację popartych i planowanych projektów JI oraz dla instalacji istniejących zidentyfikowanych na późniejszym etapie w liczbie 13 343 630 uprawnień.

Różnica liczby uprawnień do emisji w poszczególnych latach wynikała z liczby uprawnień do emisji z krajowej rezerwy już faktycznie przydzielonych, na podstawie ustawy z 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji, w drodze decyzji organów właściwych. Pozostałe uprawnienia znalazły się w rezerwie dla instalacji nowych i instalacji, w których dokonano zmiany.

Liczba uprawnień wskazana w krajowej rezerwie wynikała z różnicy pomiędzy liczbą uprawnień do emisji znajdującą się w krajowej rezerwie określonej w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2008 r. a liczbą uprawnień do emisji faktycznie wydanych na rachunki instalacji. Krajowa rezerwa w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2008 r. została określona w liczbie 37 000 270 uprawnień (suma na pięć lat 2008-2012). W latach 2008 i 2009 z krajowej rezerwy zostały wydane instalacjom uprawnienia w liczbie 5 306 086. Z krajowej rezerwy została wydzielona pula ok. 13,3 mln uprawnień przeznaczona na nowe projekty JI oraz instalacje istniejące zidentyfikowane na późniejszym etapie.