Informacje ogólne

Polska do czasu wyboru własnej platformy aukcyjnej sprzedaje uprawnienia EUA oraz EUAA w drodze aukcji za pośrednictwem Europejskiej Giełdy Energii (EEX). W 2018 r. do sprzedaży na aukcji zaplanowano 78,030 mln polskich uprawnień EUA. Aukcje polskich uprawnień do emisji odbywają się w co drugą środę w godzinach od 9.00 -11.00. Kalendarz aukcyjny można znaleźć na stronie EEX.

Informacje dotyczące możliwości udziału w aukcjach uprawnień na giełdzie EEX[1]

a) Osoby uprawnione do uczestnictwa w aukcji uprawnień do emisji EUA oraz EUAA

Zgodnie z art.18 rozporządzenia 1031/2010 r. (RA) osobami uprawnionymi do ubiegania się o dopuszczenie do składania ofert na aukcjach uprawnień są:

1. prowadzący instalacje lub operatorzy statków powietrznych posiadający rachunki posiadania operatora i wszystkie jednostki powiązane wchodzące w skład tej samej grupy przedsiębiorstw co prowadzący instalację lub operator statków powietrznych (składający oferty we własnym imieniu w celu rozliczenia się z emisji w EU ETS);
2. przedsiębiorstwa inwestycyjne i instytucje kredytowe posiadające zezwolenie na podstawie dyrektywy 2006/48/WE (składający oferty na własny rachunek lub w imieniu klientów);
3. ugrupowania gospodarcze złożone z podmiotów wymienionych w pkt 1, którzy składają oferty na własny rachunek lub jako agenci w imieniu swoich członków w celu rozliczenia się z emisji w EU ETS;
4. inne podmioty publiczne państw członkowskich lub będące ich własnością, które kontrolują którykolwiek podmiot wymieniony w pkt 1.

b) Wymogi wynikające z przepisów RA oraz zasad EEX

Uprawnione podmioty w celu udziału w  aukcji muszą spełnić wszystkie wymagane warunki i procedury przyjęcia i udziału w aukcji określone przez UE oraz EEX, w tym m.in.:

• posiadanie siedziby na terenie UE,
• posiadanie rachunku w unijnym rejestrze uprawnień (więcej na stronie KE),
• posiadanie rachunku bankowego.

c) Rodzaje dostępu do aukcji uprawnień do emisji na giełdzie EEX

Dostęp bezpośredni – bezpośrednie składanie ofert na aukcjach

• Pełny dostęp do różnych rynków giełdy EEX, np. energii, emisji itp. („Full Membership”),
• Dostęp do rynku produktów związanych z emisjami („Environmental Market Membership”) – do rynku pierwotnego (aukcji uprawnień do emisji) oraz rynku wtórnego,
• Dostęp tylko do rynku pierwotnego - aukcji uprawnień poprzez system aukcyjny („Auction - Only Membership – System”)[2],
• Dostęp tylko rynku pierwotnego - do aukcji uprawnień poprzez pomoc techniczną (helpdesk) („Auction – Only Membership”)[3].

Dostęp pośredni  - udział w aukcji poprzez instytucję pośredniczącą

• Podmioty pośredniczące są uprawnione do udziału w aukcji i składania ofert we własnym imieniu lub w imieniu klientów (zgodnie z art. 18 RA).
• Obecnie następujące firmy mogą składać oferty w imieniu klientów na giełdzie EEX:
  www.abnamroclearing.com;
  www.cf-partners.com;
  www.viennainvestment.ro

Czynności niezbędne do uzyskania dostępu do aukcji uprawnień na giełdzie EEX

 

W celu uzyskania informacji na temat procesu rejestracji do aukcji należy skontaktować się z poszczególnymi komórkami giełdy EEX:

 

Tabela 1. Proces przebiegu aukcji - etapy

Etap I: Czas trwania sesji aukcyjnej (składanie ofert): Aukcje EUA – od 9:00 do 11:00 Aukcje EUAA – od 13:00 do 15:00	Etap II: Rozstrzygnięcie aukcji: Aukcje EUA – 11:01 Aukcje EUAA – 15:01	Etap III: Publikacja szczegółów aukcji: Aukcje EUA –11:10 Aukcje EUAA – 15:10	Etap IV: Rozliczenie i dostawa: Dzień aukcji + 1 dzień roboczy (t+1)
Produkty sprzedawane na aukcji: T3PA oraz EAA3 („Spot EUA & EUAA allowances”, można zakupić wielokrotności  500 uprawnień (w tzw. „lot size”) Oferty mogą zostać złożone i wycofane (również zmienione) podczas trwania sesji (nie są widoczne dla innych uczestników aukcji) Oferty mogą zostać złożone bezpośrednio - w systemie aukcyjnym lub pośrednio porzez pomoc techniczną (EEX helpdesk), lub przez podmiot pośredniczący	Proces wyznaczania ceny rozliczenia aukcji: Oferty szereguje się od najwyższej do najniższej cenowo (kumulacja malejąca) wraz ze zgłaszanym wolumenem uprawnień; Powstaje krzywa zagregowanego popytu, której przecięcie z linią podaży ustala cenę rozliczenia; Wszystkie oferty nabycia znajdujące się powyżej ceny rozliczeniowej lub jej równe są akceptowane, natomiast wszystkie pozostałe są odrzucane (nabywca zapłaci cenę rozliczenia niezależnie od zaproponowanej ceny w ofercie) Publikacja: Dotyczy głównych wyników aukcji  dostępnych na stronie internetowej EEX (ceny rozliczenia, wolumenu oraz liczby uczestników)	Publikacja: Szczegółowe wyniki aukcji dostępne na stronie EEX (zapotrzebowanie zgłoszone przez uczestników, liczba zwycięskich oferentów czy wielkość przychodów z aukcji)	Rozliczenie transakcji: odpowiada Izba rozliczeniowa ECC   Dostarczenie uprawnień do zwycięskich podmiotów: odpowiada izba rozliczeniowa ECC – uprawnienia trafiają na rachunki w rejestrach zwycięskich podmiotów

Źródło: opracowanie własne KOBiZE na podstawie EEX

 

Tabela 2. Rodzaje dostępu do platformy EEX

Rodzaj rynku i produktu	Wszystkie rynki EEX (energia, uprawnienia itp.) – „A”	Rynek emisji (pierwotny – aukcje, i wtórny) – „B”	Rynek emisji (tylko pierwotny – aukcje) – „C”	Rynek emisji (tylko pierwotny – aukcje) – „D”	Rynek emisji (tylko pierwotny – aukcje) – „E”
Rodzaj dostępu do systemu aukcyjnego	Bezpośredni	Bezpośredni	Bezpośredni	Bezpośredni przez pomoc techniczną (helpdesk)	Pośredni (przez pośrednika)
Opłata jednorazowa za dostęp (w euro)	0	0	0	0	Do uzgodnienia z pośrednikiem
Koszty stałe w pierwszym roku (w euro)	0	0	0	0
Koszty stałe w drugim roku (w euro)	15 000*	2 500*	0*	0*
Koszty zmienne (transakcyjne za 1000 uprawnień – w euro)	2,64-3,00	2,64-3,00	2,64-3,00	2,64-3,00
Kryteria kwalifikacji wynikające z art. 18 RA
Wiarygodność i kwalifikacje Członków Zarządu, Umowa z członkiem izby rozliczeniowej (ECC), zatwierdzenie przez ECC, techniczne ustalenia dotyczące rozliczenia					Umowa dwustronna z pośrednikiem
Wymagane kwalifikacje bycia traderem (musi być dopuszczony min. jeden), techniczne ustalenia dotyczące handlu
Kapitał własny w wysokości min. 50 000 euro

* Oprócz stałych kosztów członkostwa, począwszy od drugiego roku, pobierana jest roczna opłata za korzystanie z systemów rozliczeń
i rozrachunków. Opłata ta wynosi 1000 euro, przy czym wszystkie dochody z tytułu transakcyjnych opłat rozliczeniowych pobieranych od danego uczestnika w danym roku kalendarzowym, zostaną zaliczone na poczet opłaty rocznej. Szczegóły dotyczące wszystkich opłat są dostępne
w cenniku EEX i cenniku ECC.

Źródło: opracowanie własne KOBiZE na podstawie EEX

 

Tabela 3. Nazwy dokumentów potrzebnych do rejestracji w aukcji w zależności od rodzaju dostępu

	Wymagane dokumenty	„A” + „B”	„C”	„D”
1	Formularz weryfikacyjny do udziału w aukcji (Eligibility Form)
2	Wniosek o dopuszczenie jako członek giełdy (Application for Admission as Exchange Participant – “A01”)
3	Wniosek o techniczny dostęp do systemu (Application for Setup / Modification of Exchange Traders/ Trader Assistants – “A03”)
4	Wniosek o udział jako uczestnik rynku pierwotnego  “Auction only” (Application for „Auction only“- Exchange participant – “A05a”)
5	Wniosek o udział jako uczestnik rynku pierwotnego “Auction only” (Application for „Auction only“- Exchange participant – “A05b”)
6	Oświadczenie o toczących się postępowaniach karnych dot. transakcji giełdowych (Declaration of Personal Reliability (Board Members) – “E01”)
7	Wniosek o techniczny dostęp do systemu  (Application for Setup / Modification of EEX User IDs – “E03”)	Opcja
8	Oświadczenia woli dla traderów i ich asystentów (Declaration of Personal Reliability (Trader/ Trader Assistants) –“E04”)
9	Prośba o dostęp techniczny do platformy handlowej (Order for Technical Access – “T01”)
10	Wniosek dot. funkcji automatycznego potwierdzania transakcji (Straight Through Processing – “T08”)	Opcja
11	Wniosek o dopuszczenie jako klient członka izby rozliczeniowej ECC (Application for Admission as Non-Clearing Member – “NCM01”)
12	Umowa z bezpośrednim uczestnikiem rozliczeń, tj. z członkiem ECC (NCM Agreement with the Clearing Member – “NCM02”)
13	Kwestionariusz do celów weryfikacji “poznaj swojego klienta” (Know Your Customer  Questionnaire – “Group_KYC”)
14	Wniosek o zatwierdzenie jako uczestnik obrotu (Application for  approval  as a Trading Participant – “TP”)
15	Formularz do celów klasyfikacji uczestników obrotu pod kątem podatku VAT (VAT Details – “TP07”)
16	Udział w szkoleniu EEX zakończony egzaminem na trader’a (Take the training incl. examination)

Źródło: opracowanie własne KOBiZE na podstawie EEX

 

---

 

[1] Opracowano na podstawie dwóch prezentacji EEX pt. „Participation in Emissions Auctions” z dnia 13 lutego 2018 r. oraz „Participation in Emissions Auctions – explained in 5 minutes” z dnia 22 stycznia 2018 r.

[2] Uczestnik ma bezpośredni dostęp do aplikacji informatycznej platformy EEX („M7 EUA Primary Auction Service”), za pomocą której może wprowadzać, modyfikować i wycofywać oferty podczas trwania sesji aukcyjnej.

[3] Specjalny podmiot wyznaczony przez giełdę EEX (EEX Market Supervision) składa oferty na aukcji w imieniu uczestnika (za pomocą specjalnego formularza – Primary Auction Bidding form).