- Definicja instalacji
- Zdolność produkcyjna i znaczące zmiany zdolności produkcyjnej
- System Ciepłowniczy (District heating)
- Metodyka monitorowania dla danych podstawowych KŚW
- Historyczne poziomy działalności (HAL)
- Międzysektorowy Współczynnik Korygujący
Definicja instalacji
Zgodnie z art. 3 lit. h) zmienionej Dyrektywy ETS „Nowa instalacja” oznacza każdą instalację prowadzącą co najmniej jedno działanie wymienione w załączniku I, która to instalacja uzyskała zezwolenie na emisję gazów cieplarnianych po raz pierwszy w okresie rozpoczynającym się trzy miesiące przed terminem przedłożenia wykazu zgodnie z art. 11 ust. 1 i kończącym się trzy miesiące przed terminem przedłożenia kolejnego wykazu zgodnie z tym artykułem.
Zgodnie z art. 11 ust 1 zmienionej Dyrektywy ETS wykaz instalacji objętych niniejszą dyrektywą na okres pięciu lat rozpoczynający się w dniu 1 stycznia 2021 r. zostanie przedłożony najpóźniej dnia 30 września 2019 r., a wykazy na każdy kolejny okres pięciu lat będą przedkładane co pięć lat po tej dacie.
Zatem zgodnie z powyższymi zapisami, „instalacja istniejąca” (incumbent installation) oznacza w praktyce w odniesieniu do okresu 2021-2025 instalację, która uzyska zezwolenie na emisję nie później niż 30 czerwca 2019 r. oraz w odniesieniu do okresu 2026-2030 instalację, która uzyska zezwolenie na emisję nie później niż 30 czerwca 2024 r.
Zdolność produkcyjna i znaczące zmiany zdolności produkcyjnej
W 4 okresie przydział uprawnień będzie dostosowywany w bardziej elastyczny sposób w zależności od poziomów produkcji instalacji, jeżeli dwuletnia średnia krocząca poziomów działalności zmieni się o ponad 15% w odniesieniu do historycznych poziomów działalności. Do końca 2019 r. zostanie przygotowany oddzielny akt wykonawczy określający zasady zmian przydziałów uprawnień do emisji.
Według art. 10a ust. 20 zmienionej Dyrektywy W stosownych przypadkach dostosowuje się poziom przydziału bezpłatnych uprawnień dla instalacji, których eksploatacja zwiększyła lub zmniejszyła się, co stwierdzono na podstawie średniej kroczącej z dwóch lat, o więcej niż 15 % w porównaniu z poziomem początkowo zastosowanym do określenia przydziału bezpłatnych uprawnień na odpowiedni okres, o którym mowa w art. 11 ust. 1.
Z kolei zgodnie z art. 11 ust. 1 zmienionej Dyrektywy każdy wykaz zawiera informacje na temat działalności produkcyjnej, transferów ciepła i gazów, wytwarzania energii elektrycznej oraz emisji na poziomie podinstalacji w ciągu pięciu lat kalendarzowych poprzedzających jego przedłożenie.
Oznacza to, że poziomem odniesienia do dostosowania przydziału będą: w okresie 2021-2025 dane o poziomach działalności z lat 2014-2018, a w okresie 2026-2030 dane o poziomach działalności z lat 2019-2023.
Wprowadzenie takiego mechanizmu dostosowania przydziału skutkuje brakiem konieczności definiowania obecnych w istniejących przepisach pojęć takich jak: znaczące zwiększenie zdolności produkcyjnej, znaczące zmniejszenie zdolności produkcyjnej, znacząca zmiana zdolności produkcyjnej, dodana zdolność produkcyjna, zmniejszona zdolność produkcyjna, rozpoczęcie zmienionej działalności.
System Ciepłowniczy (District heating).
Podinstalacja sieci ciepłowniczej (District heating sub-installation).
Zgodnie z art. 10b ust 4 zmienionej Dyrektywy ETS inne sektory i podsektory uznaje się za zdolne do przeniesienia większych kosztów uprawnień na ceny produktów i przydziela się im bezpłatne uprawnienia w wysokości 30 % liczby określonej zgodnie z art. 10a. O ile nie zostanie postanowione inaczej w przeglądzie dokonanym zgodnie z art. 30, bezpłatne uprawnienia dla innych sektorów i podsektorów, poza systemem ciepłowniczym, są zmniejszane stopniowo o równe liczby po 2026 roku, tak by w 2030 roku nie było bezpłatnych uprawnień.
Zgodnie z art. 2 pkt 5) Rozporządzenia FAR „podinstalacja sieci ciepłowniczej” oznacza czynniki produkcji, produkty i odpowiadające im emisje, które nie są objęte zakresem podinstalacji objętej wskaźnikiem emisyjności dla produktów i które odnoszą się do wytwarzania, wprowadzania z instalacji objętej EU ETS, lub do obu tych sytuacji, mierzalnego ciepła, które jest wyprowadzane do celów sieci ciepłowniczej.
Oznacza to, że przydział uprawnień do emisji w związku z produkcją ciepła na potrzeby sieci ciepłowniczych nie będzie po 2026 r. zmniejszany stopniowo do 0, ale będzie się utrzymywał na poziomie 30% przydziału wstępnego (tj. benchmark pomnożony przez produkcję).
Rozporządzenie FAR wprowadza zmianę w dotychczasowej definicji podinstalacji objętej wskaźnikiem emisyjności opartym na cieple, polegającą na wydzieleniu z niej części właściwej dla produkcji ciepła do sieci ciepłowniczych i zdefiniowaniu nowej podinstalacji sieci ciepłowniczej.
Definicja sieci ciepłowniczych w FAR
Zgodnie z art. 2 pkt 4) Rozporządzenia FAR „sieć ciepłownicza” oznacza dystrybucję mierzalnego ciepła w celu ogrzewania lub chłodzenia przestrzeni lub w celu wytwarzania ciepłej wody do użytku domowego za pośrednictwem sieci, do budynków lub obiektów nieobjętych EU ETS, z wyjątkiem mierzalnego ciepła stosowanego do wytwarzania produktów i powiązanych działań lub do wytwarzania energii elektrycznej.
Nowe zasady przydziału uprawnień na produkcję ciepła do systemów ciepłowniczych.
W Rozporządzeniu FAR wprowadzono szereg przepisów odnoszących się wyłącznie do produkcji ciepła do sieci ciepłowniczych, m.in.:
Historyczny poziom działalności związanej z siecią ciepłowniczą odnosi się do średniej arytmetycznej rocznego historycznego wprowadzania z instalacji objętej EU ETS mierzalnego ciepła wyprowadzanego do celów sieci ciepłowniczej lub do produkcji tego ciepła, lub do jednego i drugiego, w okresie odniesienia i jest wyrażony w teradżulach na rok;
W przypadku gdy co najmniej 95% poziomu działalności podinstalacji sieci ciepłowniczej lub podinstalacji objętych wskaźnikiem emisyjności opartym na cieple można przypisać do jednej z tych podinstalacji, prowadzący instalację może przypisać łączny poziom działalności tych podinstalacji do tej podinstalacji, której poziom działalności jest najwyższy.
W przypadku podinstalacji sieci ciepłowniczej wstępna roczna liczba bezpłatnych uprawnień do emisji przydzielanych na dany rok odpowiada wartości wskaźnika emisyjności opartego na cieple, pomnożonej przez historyczny poziom działalności związanej z siecią ciepłowniczą.
Określenie historycznych poziomów działalności podinstalacji sieci ciepłowniczej będzie polegało w głównej mierze na wydzieleniu z dotychczasowej podinstalacji objętej wskaźnikiem emisyjności opartym na cieple dla sektorów nienarażonych na ryzyko ucieczki emisji, części mierzalnego ciepła spełniającego kryteria określone w definicji sieci ciepłowniczej.
Metodyka monitorowania dla danych podstawowych KŚW
Zgodnie z art. 4 Rozporządzenia FAR, do wniosku o przydział bezpłatnych uprawnień należy dołączyć m.in. plan metodyki monitorowania stanowiący podstawę raportu dotyczącego danych podstawowych oraz sprawozdanie z weryfikacji.
Zgodnie z art. 8 Rozporządzenia FAR, prowadzący instalację ubiegający się o przydział bezpłatnych uprawnień, na podstawie art. 4 ust. 2 i art. 5 ust. 2 opracowuje plan metodyki monitorowania, zawierający w szczególności opis instalacji i jej podinstalacji, procesów produkcji oraz szczegółowy opis metodyki monitorowania i źródeł danych. Plan metodyki monitorowania zawiera szczegółową, kompletną i przejrzystą dokumentację wszystkich odpowiednich etapów gromadzenia danych, a także zawiera co najmniej elementy wymienione w załączniku VI. Prowadzący instalację przedkłada plan metodyki monitorowania właściwemu organowi do zatwierdzenia w terminie określonym w art. 4 ust. 1.
Z kolei zgodnie z art. 6 Rozporządzenia FAR, prowadzący instalację ubiegający się o przydział bezpłatnych uprawnień lub otrzymujący ten przydział na podstawie art. 10a dyrektywy 2003/87/WE monitoruje dane, które należy przedłożyć, wymienione w załączniku IV do niniejszego rozporządzenia, w oparciu o plan metodyki monitorowania zatwierdzony przez właściwy organ do dnia 31 grudnia 2020 r.
Plan metodyki monitorowania dla danych podstawowych KŚW nie jest nazwany planem monitorowania, aby zachować wyraźne rozróżnienie między tą „metodyką monitorowania” dla danych podstawowych KŚW, a planem monitorowania emisji.
Plan metodyki monitorowania powinien zawierać instrukcje dla prowadzącego instalację podane w sposób prosty i logiczny. Należy unikać dublowania działań i uwzględniać systemy istniejące na miejscu w ramach danej instalacji. Plan metodyki monitorowania powinien obejmować monitorowanie poziomów działalności, przepływów energii i emisji na poziomie podinstalacji, a także służyć jako podstawa do sporządzania raportów dotyczących danych podstawowych oraz rocznych raportów w zakresie poziomów działalności, wymaganych w celu dostosowania przejściowego przydziału bezpłatnych uprawnień zgodnie z art. 10a ust. 20 dyrektywy 2003/87/WE.
W celu zapewnienia spójności z zasadami monitorowania w odniesieniu do planu metodyki monitorowania ustanowiono wymóg uzyskania zatwierdzenia ze strony właściwego organu. W związku z ograniczeniami czasowymi zatwierdzenie przez właściwy organ nie powinno być wymagane w przypadku raportu dotyczącego danych podstawowych, które należy przedłożyć w 2019 r. W takim przypadku weryfikatorzy powinni poddawać ocenie zgodność planu metodyki monitorowania z wymogami określonymi w rozporządzeniu FAR.
Rozporządzenie FAR wprowadza obowiązek przekazania metodyki monitorowania dla danych podstawowych KŚW wraz z wnioskiem o przydział uprawnień oraz wprowadza nowe zasady dotyczące wprowadzania zmian do tej metodyki monitorowania oraz jej ulepszania. Ma to związek z zasadami dostosowania przydziału uprawnień do produkcji co będzie przedmiotem Decyzji w sprawie zasad dostosowania przydziałów w zależności od zmian poziomów działalności, w której określone będą zasady dostosowania przydziału bezpłatnych uprawnień dla instalacji, których eksploatacja zwiększyła lub zmniejszyła się, co stwierdzono na podstawie średniej kroczącej z dwóch lat, o więcej niż 15% w porównaniu z poziomem początkowo zastosowanym do określenia przydziału.
Historyczne poziomy działalności (HAL)
Według Artykułu 15 Rozporządzenia FAR, historyczny poziom działalności (HAL) będzie średnią arytmetyczną z pięciu rocznych historycznych poziomów działalności podinstalacji, czyli przydział uprawnień na okres 2021-2025 określony będzie w oparciu o średnią arytmetyczną poziomów działalności w latach 2014-2018, a przydział uprawnień na okres 2026-2030 określony będzie w oparciu o średnią arytmetyczną poziomów działalności w latach 2019-2023.
W celu określenia wartości średniej arytmetycznej, uwzględnia się jedynie lata kalendarzowe, w których instalacja działała przez co najmniej jeden dzień. Jeżeli dana podinstalacja działała przez okres krótszy niż dwa lata kalendarzowe w odpowiednim okresie odniesienia, historyczny poziom działalności stanowi poziom działalności w pierwszym roku kalendarzowym działalności po rozpoczęciu normalnej działalności przez tę podinstalację. Jeżeli dana podinstalacja nie działała przez okres jednego roku kalendarzowego po rozpoczęciu normalnej działalności w okresie odniesienia, historyczny poziom działalności określa się po przedłożeniu raportu dotyczącego poziomu działalności po pierwszym roku kalendarzowym działalności.
| W przypadku instalacji, które uzyskały zezwolenie przed 30 czerwca 2019 r. albo 30 czerwca 2024 r. i nie przepracowały pełnego roku kalendarzowego lub nie pracowały przez pełen rok 2018 albo 2023, konieczne będzie ujęcie ich w wykazie KŚW z przydziałem równym 0. Dla takich instalacji nastąpi późniejsze dostosowanie przydziału na mocy przepisów art. 10a ust. 20 Dyrektywy ETS |
Międzysektorowy Współczynnik Korygujący
Zgodnie z art. 10a ust.4 zmienionej Dyrektywy ETS bezpłatne uprawnienia przydziela się sieciom ciepłowniczym, jak również kogeneracji o wysokiej sprawności […]. W każdym roku następującym po roku 2013 całkowity przydział uprawnień dla takich instalacji w odniesieniu do wytwarzania energii cieplnej jest korygowany współczynnikiem liniowym, o którym mowa w art. 9 (przed rokiem 2021 równy 1,74%, począwszy od 2021 r współczynnik liniowy wynosi 2,2%) niniejszej dyrektywy, poza rokiem, w którym przydziały te są korygowane w jednolity sposób zgodnie z ust. 5 niniejszego artykułu.
Z kolei zgodnie z art. 10a ust. 5 zmienionej Dyrektywy ETS w celu zachowania […] udziału uprawnień, które mają zostać sprzedane na aukcji, w każdym roku, w którym suma przydziałów bezpłatnych uprawnień nie osiągnie maksymalnej liczby odpowiadającej udziałom, które mają zostać sprzedane na aukcji, pozostałe uprawnienia maksymalnie do tej liczby wykorzystuje się do zapobieżenia lub ograniczenia zmniejszania przydziału bezpłatnych uprawnień, tak aby w kolejnych latach udział uprawnień, które mają zostać sprzedane na aukcji, został zachowany. Jeżeli jednak maksymalna liczba została osiągnięta, przydział bezpłatnych uprawnień jest odpowiednio dostosowywany. Wszelkich takich dostosowań dokonuje się w sposób jednolity.
Dodatkowo zgodnie z art. 10a ust. 5a zmienionej Dyrektywy ETS dodatkowa liczba w wysokości do 3 % całkowitej liczby uprawnień zostaje – w niezbędnym zakresie – wykorzystana do zwiększenia maksymalnej dostępnej liczby zgodnie z ust. 5.
Maksymalna pula bezpłatnych uprawnień możliwa do przydzielenia jest pośrednio określona w art. 10 (5) zmienionej Dyrektywy ETS który mówi, ze począwszy od 2021 roku i bez uszczerbku dla ewentualnej redukcji zgodnie z art. 10a ust. 5a udział uprawnień, które mają zostać sprzedane na aukcji, wynosi 57 %.
W 3 okresie, przydział bezpłatnych uprawnień dla instalacji będących producentami energii elektrycznej, związany z produkcją ciepła był korygowany począwszy od 2014 r. o współczynnik liniowy równy 1,74%, a przydział uprawnień dla pozostałych instalacji był korygowany corocznie o jednolity międzysektorowy współczynnik korygujący (CSCF Cross-Sectoral Correction Factor) w związku z faktem, iż „zapotrzebowanie” na uprawnienia było większe niż maksymalna pula bezpłatnych uprawnień.
W 4 okresie wprowadzono mechanizm mający zapobiec konieczności stosowania jednolitego międzysektorowego współczynnika korygującego (powiększenie o 3% maksymalnej puli możliwej do przydziału bezpłatnie). W dalszym ciągu jednak będzie stosowany współczynnik liniowy w odniesieniu do przydziału na produkcję ciepła dla instalacji będących producentami energii elektrycznej, z tą różnicą, że współczynnik liniowy będzie równy 2,2% i będzie stosowany wyłącznie w przypadku gdy jednolity międzysektorowy współczynnik korygujący będzie równy 1 (tzn. nie będzie stosowany). W przypadku gdy „zapotrzebowanie” na uprawnienia będzie większe niż maksymalna pula bezpłatnych uprawnień (nawet po powiększeniu o 3%), jednolity międzysektorowy współczynnik korygujący będzie stosowany dla wszystkich instalacji, bez rozróżnienia czy są producentami energii elektrycznej czy nie.