Na skutek stanowiska zajętego przez Parlament Europejski w dniu 18 kwietnia 2023 r. dotyczącego przyjęcia z poprawkami wniosków prawodawczych Komisji Europejskiej oraz zatwierdzenia stanowiska Parlamentu przez Radę UE w dniu 25 kwietnia 2023 r., obie instytucje prawodawcze UE przyjęły część aktów prawnych wchodzących w skład unijnego pakietu Fit for 55 („Gotowi na 55”), który realizuje zwiększony unijny cel w zakresie ograniczania przez UE emisji gazów cieplarnianych do 2030 r.
Przyjęte akty prawne dotyczą:
1) reformy Dyrektywy ETS określającej zasady funkcjonowania unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych1. Reforma ta zakłada m.in. zmiany w zakresie przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji oraz stopniowe wycofywanie przydziału dla towarów objętych nowym unijnym mechanizmem CBAM, włączenie transportu morskiego do systemu ETS oraz powstanie odrębnego systemu ETS, który obejmuje wykorzystanie paliw w transporcie drogowym, budownictwie oraz tzw. dodatkowych sektorach (tzw. BRT ETS);
2) dostosowania przepisów w zakresie monitorowania, raportowania i weryfikacji emisji dwutlenku węgla z transportu morskiego w celu uwzględnienia włączenia sektora transportu morskiego do EU ETS2;
3) zmiany przepisów systemu ETS w odniesieniu do lotnictwa3; nowe przepisy dotyczą przede wszystkim kolejnego etapu dostosowywania systemu ETS do zmian wynikających z wprowadzenia międzynarodowego mechanizmu CORSIA oraz zakładają stopniową rezygnację z przydziału bezpłatnych uprawnień dla operatorów lotniczych;
4) wprowadzenia przez UE tzw. granicznego podatku węglowego (CBAM - ang. Carbon Border Adjustment Mechanism)4. Mechanizm CBAM obejmie importerów sprowadzających określone towary na obszar celny Unii Europejskiej (takie jak: cement, nawozy, żeliwo i stal, aluminium, wodór oraz energię elektryczną, określone szczegółowo poprzez kody CN w rozporządzeniu). Mechanizm zakłada obowiązek rozliczenia tzw. emisji wbudowanych związanych z importowanymi towarami;
5) utworzenia unijnego Społecznego Funduszu Klimatycznej (ang. Social Climate Fund)5. Fundusz ten ma zapewnić sprawiedliwą społecznie transformację klimatyczną. Fundusz ma być wykorzystywany przez państwa członkowskie do finansowania środków i inwestycji mających na celu przeciwdziałanie wpływowi ustalania opłat za emisję gazów cieplarnianych na obywateli i mikroprzedsiębiorstwa.
Więcej informacji jest dostępnych na stronie internetowej Rady UE (w języku angielskim): link do strony.
Przyjęte akty zostaną następnie podpisane przez przedstawicieli obu instytucji prawodawczych oraz opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE, po czym wejdą w życie.
1 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniająca dyrektywę 2003/87/WE ustanawiającą system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych w Unii oraz decyzję (UE) 2015/1814 w sprawie ustanowienia i funkcjonowania rezerwy stabilności rynkowej dla unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.
Przyjęty akt opublikowany przez Radę: link tutaj
2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniające rozporządzenie (UE) 2015/757 w celu włączenia transportu morskiego do unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji oraz monitorowania, raportowania i weryfikacji emisji dodatkowych gazów cieplarnianych i emisji z dodatkowych typów statków
Przyjęty akt opublikowany przez Radę: link tutaj
3 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniająca dyrektywę 2003/87/WE w odniesieniu do wkładu lotnictwa w unijny cel zmniejszenia emisji w całej gospodarce i odpowiedniego wdrożenia globalnego środka rynkowego.
Przyjęty akt opublikowany przez Radę: link tutaj
4 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2
Przyjęty akt opublikowany przez Radę: link tutaj
5 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia Społecznego Funduszu Klimatycznego i zmieniające rozporządzenie (UE) 2021/1060
Przyjęty akt opublikowany przez Radę: link tutaj
Uwaga: Opublikowanie na stronach Rady UE ww. aktów nie oznacza ich oficjalnej publikacji i służy jedynie celom informacyjnym. Akty prawodawcze UE podlegają publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i dopiero publikacja w tym dzienniku nadaje im wiążącą moc prawną.