Kody NACE, PRODCOM oraz CN służą do klasyfikacji gospodarczej i są w statystyce podstawowym narzędziem służącym zarówno do zbierania, przetwarzania, jak i do prezentowania danych statystycznych.
Określone zostały dwa główne rodzaje klasyfikacji gospodarczej:
1) klasyfikacja działalności przeznaczona do klasyfikowania działalności podmiotów gospodarczych i innych jednostek, stosowana przy przedstawianiu struktury i wewnętrznych powiązań gospodarki,
2) klasyfikacja produktów przeznaczona do klasyfikowania efektów działalności jednostek organizacyjnych, stosowana do przedstawiania danych statystycznych związanych
z wytwarzaniem, obrotem i zużyciem produktów.
Obowiązujący system klasyfikacji gospodarczej został wprowadzony przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (DZ. U. z 2015 r. poz. 1676), która stosowana jest od dnia 1 stycznia 2016 r.
Zgodnie z systemem powiązań statystycznych klasyfikacji gospodarczej określa się następującą hierarchię kodów:
Zasięg klasyfikacji (system kodowy) |
Klasyfikacja działalności |
Klasyfikacja produktów (wyroby + usługi) |
Nomenklatury pochodne produktów |
Klasyfikacja towarów w handlu zagranicznym |
Unii Europejskiej (UE)
(Jednolity system kodowy) |
NACE Statystyczna Klasyfikacja Działalności Gospodarczych w UE.
YY.YX |
CPA Klasyfikacja Produktów wg Działalności
YY.YX.ZZ |
Lista PRODCOM
YY.YX.ZZ.PP |
CN Nomenklatura Scalona
HHHH HH CC |
Pierwszym elementem, który należy zidentyfikować to kod NACE, który odnosi się do klasyfikacji działalności gospodarczej. Jest to 4-cyfrowy kod, który należy podać rejestrując daną działalność. Kody NACE dla każdej instalacji można sprawdzić w Krajowym Rejestrze Sądowym i w Polsce odpowiada temu PKD.
Komisja Europejska, określając sektory lub podsektory narażane na ucieczkę emisji, posługuje się co do zasady kodami NACE, tylko w 13 przypadkach posługuje się kodem PRODCOM, które wskazane zostały w decyzji delegowanej Komisji (UE) 2019/708 z dnia 15 lutego 2019 r. uzupełniającej dyrektywę 2003/87/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady w zakresie wskazania sektorów i podsektorów uznanych za narażone na ryzyko ucieczki emisji w okresie 2021–2030 (Dz. Urz. UE L 120, 8.05.2019, s.20) i na tej podstawie identyfikuje się podinstalacje narażone na ucieczkę emisji. Kolejnym krokiem jest zidentyfikowanie produktów wytwarzanych w instalacji poprzez określenie wykazu kodów PRODCOM, w tym celu należy wykorzystać klucz powiazań pomiędzy kodem NACE a kodem PRODCOM. Klucz powiazań dostępny jest na stronie: https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/pkwiu_15/ - „Schemat klasyfikacji - załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów”
W analogiczny sposób należy powiązać kody PRODCOM i CN, odpowiednie tabele znajdują się we wskazanej wyżej lokalizacji. („Klucz powiązań PKWiU 2015 - CN 2024” – proszę zwracać uwagę na aktualne lata kodów CN)
Nomenklatura kodów CN znajduje się w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej –[link] i następnie sprawdzić czy dany kod CN jest objęty mechanizmem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 z dnia 10 maja 2023 r. ustanawiające mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (Dz. Urz. UE L 130, 16.05.2023,s. 52 tzw. CBAM)
Należy ponadto zwrócić uwagę, iż ww. decyzja 2019/708 określa sektory i podsektory narażone na ucieczkę emisji czyli skupia się na prowadzonej działalności gospodarczej w instalacji tj. na kodach NACE, a rozporządzenie CBAM odnosi się to towaru wytwarzanego w instalacji. Mając na uwadze powyższe, może zaistnieć sytuacja, w której w danej instalacji nie jest prowadzona działalność objęta kodem NACE narażonym na ucieczkę emisji, ale wytwarzany jest produkt CBAM. W takim wypadku należy wyznaczyć podinstalacje CL/CBAM, pomimo faktu, iż w działalności tej instalacji (KRS) nie znajduje się kod NACE określony w decyzji 2019/708
Takie przypadki mogą w szczególności dotyczyć podinstalacji objętych wskaźnikiem emisyjności opartym na cieple, paliwie lub emisji procesowej. Przykład:
W instalacji wytwarzany jest towar o kodzie 7318 (Wkręty, śruby, nakrętki, wkręty do podkładów, haki gwintowane, nity, zawleczki, przetyczki, podkładki (włącznie z podkładkami sprężystymi) i podobne artykuły, z żeliwa lub stali) czyli towar CBAM. Do wytworzenia tego towaru przetwarzany jest półprodukt w postaci prętów, natomiast w samej instalacji nie jest on wytwarzany sam drut wykorzystywany w produkcji, dla którego kodem działalności NACE jest kod 2431 Produkcja prętów ciągnionych na zimno, określony zgodnie z decyzją 2019/708, czyli nie jest uznany za narażony na ryzyko ucieczki emisji.
Szczególna grupa działalności, której nie zawiera decyzja Komisji 2019/708, a objęta jest mechanizmem CBAM dotyczy kodu NACE - 25.11 Produkcja konstrukcji metalowych i ich części. Dlatego w takich przypadkach należy zaznaczy, iż wytwarzanie towaru objętego CBAM powoduje konieczność wyznaczania podinstalacji CL/CBAM do określenia przydziału 2026-2030 np.
Kod rodzaju działalności PKD/NACE |
Kod PRODCOM |
Kod CN objęty CBAM |
25.11 |
25.11.23.10. |
73 08 40 10 73 08 40 90 |
25.11 |
25.11.23.50 |
73 08 90 59 |
25.11 |
25.91.11.00 |
73 10 10 00 |
Przydatne linki:
1. Określenie kodu PRODCOM
https://showvoc.op.europa.eu/#/datasets/ESTAT_PRODCOM_List_2023/data
2. Określenie narażenia
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32019D0708
3. Wyznaczenie kodu CN i czy objęte jest mechanizmem CBAM(w GD2 od str. 53, Annex A)
4. Rozporządzenie CBAM (załącznik I)
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32023R0956&qid=1692775692776
5. Przypisanie do podinstalacji zgodnie z FAR
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=uriserv:OJ.L_.2019.059.01.0008.01.POL