W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi sposobu stosowania narzędzia dotyczącego kogeneracji potrzeby sporządzenia wniosku o przydział bezpłatnych uprawnień do emisji na lata 2021-2025 poniżej przekazujemy stosowne informacje.
Narzędzie dotyczące kogeneracji w rozporządzeniu FAR
Zgodnie z sekcją 8 Załącznika VII rozporządzenia FAR - ZASADY PRZYPISYWANIA PALIW I EMISJI W RAMACH KOGENERACJI (CHP) DO CELÓW AKTUALIZACJI WARTOŚCI WSKAŹNIKÓW EMISYJNOŚCI: Niniejsza sekcja ma zastosowanie do sytuacji, w których prowadzący instalację, do celów aktualizacji wartości wskaźników emisyjności, musi przypisać czynniki produkcji, produkty i emisje jednostek kogeneracyjnych do podinstalacji.
Do celów niniejszej sekcji termin „kogeneracja” jest stosowany zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt. 30) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE, według której „kogeneracja” oznacza równoczesne wytwarzanie energii cieplnej i energii elektrycznej lub mechanicznej w trakcie tego samego procesu.
Emisje jednostki kogeneracyjnej określa się w następujący sposób
Energię wejściową jednostki CHP oblicza się zgodnie z równaniem
Odpowiednią roczną średnią efektywność wytwarzania ciepła i energii elektrycznej (lub, w stosownych przypadkach, energii mechanicznej) oblicza się w następujący sposób:
Jeżeli prowadzący instalację przedstawi przekonujący dla właściwego organu dowód, że określenie efektywności i nie jest technicznie wykonalne lub spowodowałoby nieracjonalne koszty, stosuje się wartości w oparciu o dokumentację techniczną (wartości projektowe) instalacji. W przypadku braku dostępności takich wartości stosuje się zachowawcze wartości domyślne wynoszące 
Współczynniki przypisania ciepła i energii elektrycznej pochodzącej z kogeneracji oblicza się w następujący sposób:
W celu ustalenia sprawności referencyjnej prowadzący instalację stosuje odpowiednie wartości dla poszczególnych paliw przedstawione w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2015/2402 bez stosowania współczynników korekcyjnych związanych z uniknięciem strat sieciowych zawartych w załączniku IV do wspomnianego rozporządzenia.
W celu przypisania energii wejściowej lub emisji jednostki kogeneracji do wytwarzania ciepła i energii elektrycznej (lub, w stosownych przypadkach, energii mechanicznej) prowadzący instalację mnoży całkowitą energię wejściową lub całkowite emisje przez odpowiedni współczynnik przypisania dla ciepła lub energii elektrycznej.
Poszczególne współczynniki emisji dotyczące mierzalnego ciepła związanego z kogeneracją, które należy zastosować do przypisania emisji związanych z ciepłem do podinstalacji zgodnie z sekcją 10.1.2 rozporządzenia FAR, oblicza się w następujący sposób:
Narzędzie dotyczące kogeneracji w wytycznych
W raporcie o danych podstawowych, omówione wyżej zasady określone w sekcji 8 załącznika VII rozporządzenia FAR zostały ujęte w części D.III Narzędzie dotyczące kogeneracji. Wynikiem zastosowania tego narzędzia są emisje, które można przypisać do wytwarzania ciepła przez jednostki kogeneracyjne (CHP)
Według Dokumentu nr 3 – „Wytyczne dotyczące gromadzenia danych” (sekcja D.III), prowadzący instalacje, w przypadku których ciepło jest wytwarzane w kogeneracji, w raporcie o danych podstawowych - w arkuszu D_Emissions - w sekcji III, powinni zaznaczyć odpowiedź PRAWDA przy pytaniu „Czy jednostki kogeneracji (CHP) dotyczą Państwa instalacji?”. Wprowadzenie danych w tej sekcji jest obowiązkowe dla każdej jednostki kogeneracyjnej.
W przypadkach, gdy ciepło importowane z innej instalacji zostało wyprodukowane przez elektrociepłownię, narzędzie to może być również istotne, jeśli dostawca dostarczy wystarczające informacje na temat danych.
Okresy, w których elektrociepłownia pracuje wyłącznie w trybie wytwarzania ciepła lub wyłącznie w trybie wytwarzania energii elektrycznej (tj. wytwarzając odpowiednio 100% ciepła lub 100% energii elektrycznej), powinny być wyłączone z danych wpisanych w narzędziu kogeneracyjnym. W takim przypadku przypisanie paliw i emisji powinno być obliczane oddzielnie, tak jak byłoby to zrobione np. dla jednostek produkujących wyłącznie ciepło, zgodnie z przepisami sekcji 10.1.2 „Emisje, które można przypisać do mierzalnego ciepła” i sekcji 10.1.3 „Przypisywanie emisji związanych ze stratą ciepła” załącznika VII do rozporządzenia FAR.
D.III.1 Narzędzie do obliczania emisji, które można przypisać do produkcji ciepła w jednostkach kogeneracji (CHP)
Narzędzie to występuje w raporcie o danych podstawowych dwukrotnie, a każde narzędzie należy stosować wyłącznie w odniesieniu do jednej CHP. Jeżeli dotyczy to większej liczby CHP, w celu dostarczenia istotnych informacji można wykorzystać odrębny formularz.
Należy podać następujące informacje:
Łączna ilość wsadu paliwa do jednostek CHP
Należy podać energię wejściową z paliw jednostki kogeneracyjnej, wyrażoną w TJ, obliczoną zgodnie z równaniem 6 załącznika VII rozporządzenia FAR.
Ciepło wytworzone przez CHP
Należy podać roczną ilość netto ciepła wytworzonego przez jednostkę kogeneracyjną, wyrażoną w TJ i określoną zgodnie z sekcją 7.2 załącznika VII rozporządzenia FAR
Energia elektryczna wytworzona przez CHP
Należy podać roczną produkcję energii elektrycznej netto jednostki kogeneracyjnej, wyrażoną w TJ
Całkowite emisje z CHP
Należy podać zgodnie z równaniem 8 załącznika VII rozporządzenia FAR, ilość emisji z paliwa wprowadzonego do jednostki kogeneracyjnej, a także ilość emisji z oczyszczania spalin, w tonach CO2 rocznie. Zgodnie z sekcją 2 załącznika VII rozporządzenia FAR – DEFINICJE w zakres „zbioru danych” wchodzą m.in. współczynniki obliczeniowe stosowane w rozporządzeniu (UE) nr 601/2012 (tj. skład materiału, paliwa lub gazu odlotowego). Dlatego też przy obliczaniu emisji z jednostek kogeneracyjnych, w szczególności do danych historycznych, należy stosować metody określania współczynników obliczeniowych zgodnie z planem monitorowania emisji zatwierdzonym na podstawie rozporządzenia (UE) nr 601/2012.
Sprawność dla ciepła i energii elektrycznej
Jeżeli prowadzący instalację przedstawi przekonujący dla właściwego organu dowód, że określenie efektywności i nie jest technicznie wykonalne lub spowodowałoby nieracjonalne koszty, stosuje się wartości w oparciu o dokumentację techniczną (wartości projektowe) instalacji. W przypadku braku dostępności takich wartości, można pozostawić tabele od (a) do (c) powyżej puste i wprowadzić tylko dane dotyczące całkowitej emisji z CHP w tabeli (d). W takim przypadku zostaną zastosowane zachowawcze wartości domyślne wynoszące i .
Sprawności referencyjne
W odniesieniu do sprawności referencyjnych i należy stosować odpowiednie wartości dla poszczególnych paliw określone w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2015/2402 bez zastosowania współczynników korekcyjnych związanych z warunkami klimatycznymi, określonych w załączniku III, oraz z uniknięciem strat sieciowych, określonych w załączniku IV do tego rozporządzenia.
Emisje, które można przypisać do wytwarzania ciepła przez CHP
Jest to wynik końcowy zastosowania tego narzędzia. Wartości wyświetlone w tym miejscu należy podać w arkuszu F w sekcji F.I.1(k) „Mierzalne ciepło wprowadzone do tej podinstalacji i z niej wyprowadzone” lub w arkuszu G dla emisji, które można przypisać do odpowiedniej podinstalacji.
Wsad paliwa, który można przypisać do wytwarzania ciepła i energii elektrycznej
Jest to wynik końcowy zastosowania tego narzędzia. Wartości wyświetlone w tym miejscu należy wpisać w odpowiednich częściach arkuszy E, F i G
Narzędzie dotyczące kogeneracji – zaktualizowany przykładowy formularz raportu o danych podstawowych.
Poniżej znajdziecie Państwo do pobrania zaktualizowany, przykładowy formularz raportu o danych podstawowych dotyczący elektrociepłowni, w którym wprowadzono przykładowe dane w narzędziu dotyczącym kogeneracji. Należy pamiętać, iż informacje zawarte w tym przykładowym formularzu opracowano głównie w celu zobrazowania sposobu stosowania narzędzia dotyczącego kogeneracji i dlatego tez został opracowany na bazie wymyślonego układu technologicznego i może nie obejmować wszystkich poszczególnych przypadków konfiguracji w rzeczywistej elektrociepłowni. Po uwagach zgłoszonych do poprzedniej wersji przykładu, dopisano stosowne komentarze w odpowiednich wierszach, w których dane w szczególny sposób zależą od sposobu eksploatacji elektrociepłowni i będą inne w rzeczywiście złożonym wnioski, niż w niniejszym przykładzie. Należy pamiętać, iż wnioski o przydział uprawnień należy składać zgodnie z określoną wyżej procedurą składania wniosków o przydział bezpłatnych uprawnień do emisji na okres 2021-2025 na formularzach określonych w tej procedurze i zgodnie z zasadami określonymi w przepisach prawa. Załączony, przykładowy formularz ma jedynie charakter poglądowy.