W dniu 12.05.2020 r. odbyło się webinarium pt. „European Green Deal 2050 – Challenges of transformation” organizowane przez IOŚ-PIB/KOBiZE w ramach projektu LIFE Climate CAKE PL w partnerstwie ze Stałym Przedstawicielstwem RP przy Unii Europejskiej. W spotkaniu trwającym 1,5 godz. wzięło udział ok. 200 uczestników.
Celem zorganizowanego webinarium była wymiana poglądów na temat wyzwań związanych z transformacją w kierunku neutralności klimatycznej oraz wpływu pandemii COVID-19 na realizację ambitnej polityki klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej.
Wśród honorowych gości na naszym webinarium znaleźli się Pan Andrzej Sadoś, Stały Przedstawiciel RP przy UE oraz Pan Adam Guiburge – Czetwertyński, Wiceminister Klimatu. W spotkaniu uczestniczyli również Pan Tom van Ierland z DG CLIMA z Komisji Europejskiej oraz Pan Georg Zachmann przedstawiciel think – tanku Bruegel, Pan Robert Jeszke, Koordynator projektu LIFE Climate CAKE PL (KOBiZE) oraz Pan Maciej Pyrka (KOBiZE, LIFE Climate CAKE PL).
Stały Przedstawiciel RP przy UE, pan Andrzej Sadoś podkreślił w wystąpieniu otwierającym wydarzenie, że wyzwania stojące przed Polską i Unią Europejską są bezprecedensowe. Będą one wymagały nie tylko przeprowadzenia znacznych inwestycji, ale także podjęcia działań o poważnych konsekwencjach dla bardzo wielu sektorów. Pan Ambasador odniósł się do obecnej sytuacji gospodarczej i społecznej spowodowanej kryzysem COVID-19 jednocześnie podkreślając, że skala wyzwań oznacza, że realizacja wyzwań transformacyjnych będzie jeszcze trudniejsza niż przewidywano. Już przed pandemią koszty transformacji były szczególnie wysokie dla krajów takich jak Polska, a w związku z pandemią jeszcze znacznie wzrosną. Bez względu na poziom rozwoju społeczno-gospodarczego, strukturę miksu energetycznego, przed wszystkimi państwami członkowskimi stają nowe wyzwania. Wzmocnienie współpracy i zbudowanie uniwersalnych narzędzi pobudzenia odbudowy po kryzysie ma szansę pomóc rozwiązać wiele z problemów.
Pan Adam Guibourge-Czetwertyński – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu, wskazywał na potrzebę ambitnego i solidnego planu odbudowy zapewniającego zrównoważony i sprawiedliwy rozwój naszego kontynentu bez obciążania najuboższych i najsłabszych obywateli i regionów oraz na to, że transformacja powinna prowadzić do silniejszej, bardziej zielonej, odpornej na kryzysy i zjednoczonej UE, .
Pan Tom van Ierland, DG CLIMA – Komisja Europejska, wyraźnie zaznaczył, że podniesienie celów do 2030 r. mimo obecnego kryzysu spowodowanego COVID-19 jest nadal priorytetowe dla KE, a publikacja wyników oceny skutków jest planowana na wrzesień br. Przedstawiciel KE podkreślił, że będzie to kompleksowa analiza, która oceni możliwość rozszerzenia systemu ETS o sektor transportu i budownictwa. Będzie również analizować potencjał wszystkich sektorów i polityk UE wskazanych w Europejskim Zielonym Ładzie (m.in polityka przemysłowa, gospodarka o obiegu zamkniętym, bioróżnorodność, inicjatywa „farm to fork”) dla osiągnięcia celów. Analiza ma też obejmować rolę lasów i użytkowania gruntów w pochłanianiu emisji. Kompleksowa ocena uwzględni również wpływ COVID-19 oraz weźmie pod uwagę aspekt społeczny, w tym wpływ na zatrudnienie.
Pan Georg Zachmann, przedstawiciel Bruegela, zwrócił uwagę m.in. na mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2, dyrektywę o opodatkowaniu energetycznym czy sposób wykorzystania przychodów do budżetu z tytułu aukcji uprawnień do emisji.
Pan Maciej Pyrka, KOBiZE, LIFE Climate CAKE PL, przedstawił wyniki analiz wykonanych w ramach projektu LIFE Climate CAKE PL. W swoich analizach podkreślił, że bezpośrednim skutkiem implementacji nowych celów redukcji emisji gazów cieplarnianych zaproponowanych w Europejskim Zielonym Ładzie oraz Prawie Klimatycznym będzie konieczność ograniczenia podaży uprawnień do emisji w systemie EU ETS i zaostrzenie obecnie obowiązujących krajowych polityk redukcyjnych w obszarze non-ETS. Analizy przeprowadzone w ramach projektu wskazały, że proponowane zwiększenie celu redukcyjnego na 2030 r. może skutkować istotnym wzrostem cen w systemie EU ETS w skrajnym przypadku nawet do 76 euro/ton w 2030 r. Wysoka cena uprawnień może generować duże koszty dla przemysłu i prowadzić do zjawiska ucieczki emisji (tzn. przenoszenia produkcji i inwestycji poza obszar UE). Natomiast proponowana ścieżka redukcji emisji w perspektywie do 2050 r. będzie oznaczała konieczność zmniejszenia praktycznie do zera emisji z sektora wytwarzania energii oraz z części sektorów przemysłowych w państwach członkowskich. Odnosząc się do obecnej sytuacji związanej z kryzysem wywołanym przez COVID-19 trzeba uwzględnić jego skutki w ocenie wpływu nowo proponowanych regulacji i strategii na państwa członkowskie, co jest o tyle trudne, że nie mamy jeszcze pełnych informacji, jaki będzie stan gospodarki po zakończeniu kryzysu.
Pan Robert Jeszke, KOBiZE, Koordynator projektu LIFE Climate CAKE PL, podkreślił, że nowe wyzwania stają także przed większością sektorów obszaru określanego jako non-ETS. W pierwszej kolejności zmiany będą musiały dotyczyć sektorów, takich jak: transport, sektor komunalno-bytowy oraz rolnictwa.
W swoim wystąpieniu podkreślił, że pod względem rozkładu obciążeń powinniśmy sektory należące do systemu EU ETS i sektory non-ETS traktować w taki sposób, aby nie prowadzić do wewnętrznej ucieczki emisji tzn. ucieczki z systemu EU ETS do obszaru non-ETS, co ma na przykład miejsce, gdy wysokie ceny uprawnień EUA powodują, że część odbiorców ciepła odłączy się od sieci ciepłowniczych i zaczyna korzystać z bardziej emisyjnych indywidualnych źródeł (np. kotłów węglowych). Ponadto w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na rosnące emisje w sektorze transportu i podkreślił konieczność uwzględnienia tego problemu w ocenie wpływu nowej polityki klimatycznej na 2030 r.
Moderatorem dyskusji była Pani Aleksandra Gawlikowska-Fyk, kierownik projektu Elektroenergetyka w ramach Forum Energii.
Zachęcamy do odwiedzenia strony LIFE Climate CAKE, gdzie znajduje się więcej informacji oraz dostępne są materiały ze spotkania pod linkiem: Podsumowanie