Na stronie climatecake.pl zostały zaprezentowane wyniki analizy pt. „Skutki wprowadzenia podatku granicznego od emisji GHG w warunkach zaostrzania polityki klimatycznej UE do 2030 r.” przygotowanej w ramach projektu LIFE Climate CAKE PL, w której przeanalizowano wpływ wprowadzenia mechanizmu CBAM (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism) na gospodarki państw członkowskich UE, m.in. na poziomy cen, a także zmiany wartości produkcji, eksportu i importu oraz wskaźników makroekonomicznych, takich jak PKB i konsumpcję gospodarstw domowych.

Analiza w języku polskim:

Skutki wprowadzenia podatku granicznego od emisji GHG w warunkach zaostrzania polityki klimatycznej UE do 2030 r.

Analiza w języku angielskim:

The effects of the implementation of the Border Tax Adjustment in the context of more stringent EU climate policy until 2030

W związku z planem zwiększenia celów redukcyjnych UE w zakresie emisji GHG do 2030 r. do 50-55%, w porównaniu do poziomu z 1990 r., a także osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r., należy rozważyć możliwości wdrożenia nowych środków ochrony sektorów przed utratą konkurencyjności i ucieczką emisji. Utrzymujący się różny poziom działań redukcyjnych powoduje występowanie ryzyka przenoszenia emisyjnej produkcji do państw, gdzie nie występują obostrzenia w emisji GHG.

W analizie wykorzystano scenariusz GHG55 zakładający zwiększenie celu redukcyjnego emisji gazów cieplarnianych do 55% w 2030 r., w porównaniu do poziomu z 1990 r. oraz scenariusz BTA zakładający wdrożenie podatku od emisji GHG na produkty importowane do UE (ang. Border Tax Adjustment). Podatkiem granicznym od emisji GHG został objęty import do UE z sektorów przemysłowych należących do EU ETS.

Przeprowadzona analiza wskazuje, że wdrożenie podatku granicznego od emisji spowodowałoby wzrost cen produktów importowych z państw spoza UE w sektorach objętych podatkiem i jednoczesny spadek wartości importu. Analiza została przygotowana w oparciu o zbudowany w ramach projektu LIFE Climate CAKE PL model CGE, który umożliwia oszacowanie skutków wdrożenia takiego mechanizmu dla gospodarek państw UE.

 Wśród szczegółowych wyników i wniosków z analizy warto wymienić następujące:

• Wzrost cen importu do UE – zgodnie z projekcją ceny towarów importowanych do UE w sektorach objętych podatkiem granicznym wzrosłyby średnio w 2030 r. o ok. 1,6%.
• Zmiana wartości importu – wzrost cen towarów importowanych do UE spowodowałby zmianę wartości importu o ok. -3,4% w sektorach objętych podatkiem. Największe zmiany importu do UE miały miejsce w sektorze: metali żelaznych -11,6%. Pomimo, że w części sektorów nieobjętych podatkiem granicznym import rośnie (np. przetwórstwo przemysłowe) to jednak w ujęciu całkowitym odnotowano łączną zmianę importu do UE z pozostałych regionów świata, która wyniosła ok. - 0,5% i była dość zróżnicowana pomiędzy państwami członkowskimi UE (w przypadku Polski ok. -1,2%).
• Wzrost cen produktów eksportowanych z UE i spadek wartości eksportu – na skutek wzrostu cen towarów produkowanych w UE, wzrastałaby też cena towarów eksportowanych z UE do pozostałych regionów świata. Ceny towarów eksportowych w sektorach objętych podatkiem zwiększyłyby się średnio o ok. 0,2%. Największy wzrost odnotowano w produkcji metali żelaznych 0,4%. Zmiana wartości eksportu UE w sektorach objętych podatkiem wyniósł -1,1%. Średnia zmiana eksportu do regionów poza UE biorąc pod uwagę wszystkie sektory jest na poziomie ok. -0,7% i największa była w Bułgarii -1,3% oraz państwach regionu bałtyckiego -1,2% (w przypadku Polski ok. -1%).
• Wzrost wartości produkcji w UE – wprowadzenie podatku granicznego powodowałaby wzrost produkcji w sektorach objętych tym podatkiem o 0,4%. Wyjątek stanowi sektor metali nieżelaznych w Bułgarii i państwach regionu bałtyckiego, gdzie produkcja zauważalnie zmienia się o ok. -2%.
• Niewielki wpływ podatku granicznego na wartość PKB w państwach członkowskich (zmiany są bliskie 0%), ponieważ wzrost wartości produkcji w sektorach objętych podatkiem jest niwelowany spadkami produkcji w pozostałych sektorach. Konsumpcja gospodarstw domowych w UE nieznacznie rośnie o ok. 0,1%, co jest związane z poprawą warunków handlowych w wymianie międzynarodowej.
• Obniżenie światowej emisji GHG – wprowadzenie podatku granicznego w UE spowodowałaby obniżenie globalnej emisji GHG o ok. 24 Mt CO₂ ekw. Największą procentową zmianę emisji odnotowano w regionie Ukrainy, Białorusi i Mołdawii (o ok. -1%), z uwagi na bliskość tych państw z obszarem UE. Przy czym, zgodnie z projekcją dodatkowy wysiłek, jaki w 2030 r. będą musiały wypełnić w UE wszystkie sektory objęte EU ETS (po podwyższeniu celu redukcyjnego GHG do 55%) to ok. 200 Mt CO₂ ekw.
• Wpływy do budżetu – wdrożenie podatku granicznego na obszarze UE, będzie oznaczało w 2030 r. dodatkowe wpływy finansowe oszacowane na poziomie ok. 7,61 mld EUR (10,6 mld USD) w cenach stałych z 2011 r. Środki te mogą zostać wykorzystane m.in. na złagodzenie skutków transformacji w państwach najbardziej obciążonych polityką klimatyczną w UE.

Analiza powstała w ramach realizacji projektu LIFE Climate CAKE PL. Projekt dofinansowano ze środków UE w ramach programu LIFE oraz ze środków NFOŚiGW.

Więcej informacji na temat naszego projektu jest dostępnych na naszej stronie: www.climatecake.pl oraz na naszym koncie twitter: @climate_cake.